Understanding Different Types of Texts for Effective Communication

Posted on May 7, 2024 in Technology

GROUP1

Kahulugan at Kahalagahan ng Pagbasa:

  • Ang pagbasa ay isang proseso ng pagbuo ng kahulugan mula sa mga teksto.

  • Ito ay isang kompleks na kasanayan na nangangailangan ng koordinasyon ng iba’t ibang pinagmumulan ng impormasyon.

  • Ayon sa mga mananaliksik, ito ay isang proseso ng pagbuo ng kahulugan sa pamamagitan ng interaksiyon ng umiiral na kaalaman ng mambabasa, impormasyong ibinigay ng tekstong binabasa, at konteksto ng sitwasyon sa pagbabasa.

Intensibo:

  • Malalimang pagsusuri sa pagkakaugnay-ugnay, estruktura, at uri ng diskurso sa tekstong binabasa.

Ekstensibo:

  • Pagbasa ng maramihang babasahin upang maunawaan ang ‘gist’ o pinaka-esensya ng teksto.

Scanning:

  • Mabilisang paghahanap ng tiyak na impormasyon tulad ng pangalan, petsa, simbolo, o larawan sa isang teksto.

Skimming:

  • Mabilisang pagbasa upang alamin ang kabuuang kahulugan at organisasyon ng teksto.

Antas ng Pagbasa:

Primarya:

  • Pagtukoy lamang ng tiyak na datos at impormasyon sa teksto.

Mapagsiyasat:

  • Pag-unawa sa kabuuang teksto at pagbibigay ng mga hinuha o impresyon tungkol dito.

Analitikal:

  • Mapanuri at kritikal na pag-iisip para maunawaan ang kahulugan at layunin ng teksto.

Sintopikal:

  • Pagbasa upang makabuo ng sariling pananaw sa isang larangan mula sa paghahambing ng iba’t ibang akda.

GROUP2

Bago Magbasa:

  • Previewing o surveying ng teksto sa pamamagitan ng mabilisang pagtingin sa mga larawan, pamagat, at pangalawang pamagat.

  • Iniugnay sa inisyal na pagsisiyasat ang mga imbakan at kagilirang kaalaman para malaman kung anong uri ng teksto ang babasahin.

Habang Nagbabasa:

  • Pinagagana ng mambabasa ang iba’t ibang kasanayan para maunawaan ang teksto.

  • Lumalawak at umuunlad ang bokabularyo ng mambabasa.

  • Aktibong paglilipat ng impormasyon sa matagalang memorya sa pamamagitan ng elaborasyon, organisasyon, at pagbuo ng mga biswal na imahen.

Pagkatapos Magbasa:

  • Pagtatasa ng komprehensiyon, pagbubuod, pagbuo ng sintesis, at ebalwasyon para maipagpatuloy ang malalim na pag-unawa at pag-alala sa teksto.

Habang Nagbabasa (Epektibo ng Pagbabasa):

  • Pagtantiyasa bilis ng Pagbasa.

  • Biswalisasyon ng binabasa.

  • Pagbuo ng koneksiyon.

  • Paghihinuha.

  • Pagsubaybay sa komprehensiyon.

  • Muling Pagbasa.

  • Pagkuha ng kahulugan mula sa konteksto.

Pagkatapos Magbasa (Epektibo ng Pagbabasa):

  • Pagtatasa ng komprehensiyon.

  • Pagbubuod.

  • Pagbuo ng sintesis.

  • Ebalwasyon.

Katotohanan:

  • Mga pahayag na maaaring mapatunayan o mapasubalian sa pamamagitan ng empirikal na karanasan, pananaliksik, o pangkalahatang kaalaman.

Opinyon:

  • Mga pahayag na nagpapakita ng preferensya o ideya batay sa personal na paniniwala at iniisip ng isang tao.

Layunin:

  • Gusto at motibo ng manunat sa teksto.

Pananaw:

  • Preperensiya ng manunulat sa teksto.

Damdamin:

  • Ipahihiwatig napakiramdam ng manunulat sa teksto.

Paraphrase:

  • Muling pagpapahayag ng ideya ng may-akda sa ibang pamamaraan at pananalita.

Abstrak:

  • Buod ng pananaliksik, thesis, o iba pang pag-aaral.

Rebyu:

  • Pampanitikang kritisismo sa isang aklat na naglalaman ng maikling buod at pagsusuri sa nilalaman, estilo, at pagkakasulat.

GROUP3

Tekstong Impormatibo:

  • Ito ay ekspositori na may layuning magpaliwanag at magbigay ng impormasyon.

  • Sinasagot nito ang mga tanong na ano, kailan, saan, sino, at paano.

  • Layunin nitong magpaliwanag sa mga mambabasa tungkol sa iba’t ibang paksa sa totoong mundo.

Uri ng Tekstong Impormatibo:

Sanhi at Bunga:

  • Nagpapakita ng ugnayan ng sanhi at bunga ng mga pangyayari.

  • Ito ay naglalarawan kung paano nakakaapekto ang mga pangyayari sa kasalukuyan at hinaharap.

Paghahambing:

  • Nagtatalaga ng pagkakaiba at pagkakatulad sa pagitan ng mga bagay, konsepto, o pangyayari.

  • Ipinakikita nito ang mga pagkakapareho o pagkakaiba sa mga bagay o kaganapan.

Pagbibigay-depinisyon:

  • Naglalarawan ng kahulugan ng mga bagay, mula sa konkreto hanggang sa abstrakto.

  • Mahalaga ang pagtukoy sa mga denotatibong at konotatibong kahulugan.

Pagkaklasipika:

  • Hinahati ang malawaknapaksasaiba’tibangkategorya para sa mas sistematisadongtalakayan.

Elemento ng TekstongImpormatibo:

Layunin ng May Akda:

  • Layunin ng manunulatnapalawakin ang kaalaman ng mgamambabasa at magbigay ng pag-unawasaiba’tibangpaksa.

  • Nilalayon din nitonamaipahayag ang mgayugtosabuhay ng iba’tibangmga bagay.

Pangunahing Idea:

  • Ginagamit ang pamagat at organizational markers upangipakita ang pangunahingideya ng teksto.

PantulongnaKaisipan:

  • Ipinakikita ang mgadetalye o mgapantulongnakaisipanupang mas maintindihan ang pangunahingideya.

Mga Estilo saPagsusulat:

  • Ginagamit ang mgarepresentasyong visual at diinsamgamahahalagangsalita at talasanggunian.

Pagpapagana ng ImbaknaKaalaman:

  • Ang pag-alala samgadatinangalam ay nakatutulongsapag-unawasamgabagongimpormasyon.

Pagbuo ng Hinuha:

  • Angmatalinongpaghuhula ay nagbibigay ng kahulugansamgabahagi ng tekstonahindidirektaipinaliwanag.

Pagkakaroon ng MayamangKaranasan:

  • Ang mayamangkaranasansapagbasa ay nagpapadalisapag-unawasaiba’tibangteksto.

GROUP4
Tekstong Argumentatibo:

  • Isang uri ng tekstonanagtatanggolsaisangposisyonsaisangtiyaknapaksagamit ang mgaebidensiyamulasaiba’tibangpinagkukunan.

  • Mahalaga ang paglalatag ng mahusaynaargumento at proposisyonupangmagingepektibo ang pangangatwiran.

Elemento ng Pangangatwiran:

Argumento:

  • Paglalatag ng mgadahilan at ebidensyaupangsuportahan ang isangpanigsaisangusapin.

Proposisyon:

  • Pahayagnapinagtatalunan o pinag-uusapansateksto.

Katangian:

  • Naglalaman ng mgakatwiran, nagbibigay-aliw at kasiyahansamambabasa, nagpapakita ng mgatunggalian at pahiwatig, at nagtatapossamabisangkongklusyon.

Layunin:

  • Hikayatin ang mgatagapakinignatanggapin ang kawastuhan ng kanilangpaniniwala at papaniwalainsilatungosatiyaknaaksiyon.

Uri ng TekstongArgumentatibo:

Puna:

  • Nag-uugnay ng mgapangyayari, bagay, at ideyasa personal napag-iisip, paniniwala, at tradisyon.

Sayantifik:

  • Nag-uugnay ng mgakonseptosaisangtiyaknasistema ng kaalamanupangmagkaroon ng tiyaknakahulugan ang proposisyon.

Dahilan ng TekstongArgumentatibo:

  • Malinawnaipalabas ang isangusapin o isyu.

  • Maipagtanggol ang sarilisamalingimpormasyon.

  • Makapagbahagi ng kaalamansaiba.

  • Makapagpahayag ng sarilingopinyon.

  • Mapanatili ang magandangrelasyonsaibangtao.

Hakbang sa Pagsulat ng Tekstong Argumentatibo:

  • Pagtukoy kung ang paksa ay nangangailangan ng pangangatwiran.

  • Pagsusuri ng proposisyon at paghahanda ng mabubutingargumento.

  • Pag-aaral at pagsuri ng mgaebidensya.

  • Pagsulat ng panimula, katawan, at wakas na may kaukulangpag-iingatsamgasalita.

Kahalagahan ng TekstongArgumentatibo:

  • Nagbibigay-daanitosamalalimnapagsusuri at pag-unawasamgaisyusalipunan at nagtutulaksapaghahanap ng solusyonsamgaito.

  • Sa pangkalahatan, ang tekstongargumentatibo ay isangmahalagangbahagi ng pag-aaral at pag-unawasamgapangunahingisyu at solusyonsalipunan.

GROUP5
Tekstong Naratibo:

  • Isang uri ng tekstonanagkukuwento ng mgapangyayari, kwento, o karanasan ng mgatauhansaisangtiyaknapanahon at lugar.

  • Halimbawanito ay nobela, maiklingkwento, alamat, at iba pa.

Mga Katangian ng Tekstong Naratibo:

Iba’t ibang Pananaw:

  • Mayroongunang, ikalawang, at ikatlongpanauhannamaaaringgamitinsapaglalahad ng kwento.

Paraan ng Pagpapahayag ng Diyalogo, Saloobin, o Damdamin:

  • Maaaringdirekta o tuwirangpagpapahayag ng mgatauhan, o di direktanaisinasalaysay ng tagapagsalaysay.

Elemento ng TekstongNaratibo:

Tauhan: 

  • Mga indibidwalnasangkotsakwento, maaaringpangunahin, katunggali, o kasama.

Tagpuan at Panahon:

  • Lugar at oras ng mgapangyayarisakwento.

Banghay:

  • Maayosnadaloy ng mgapangyayarisakwento, mulasapagpapakilalahanggangsapagtatapos.

Paksa o Tema:

  •  Sentral naideya o mensahe ng kwento.

GROUP6

Tekstong Persuweysib:

  • Ito ay naglalayongmangumbinsi o makapanghikayatsatagapakinig, manonood, o mambabasa.

  • Nagbibigayito ng opinyon ng may akda o nagsasalitaupangmahikayat ang kanilangnakakausap.

Halimbawa ng Tekstong Persuweysib:

  • Patalastas

  • Brochures

  • Networking

  • Flyers

Tatlong Elementong Pang-hikayat:

Ethos o Etika:

  • Tumutukoysakredebilidad ng manunulat o nagsasalita. Kinakailangannamaipakita ng manunulatna may sapatnakaalaman at karanasansaisinusulat.

Pathos o Emosyon:

  • Gumagamit ng emosyon o damdaminupangmahikayat ang mambabasa. Mahalagaitodahilmadalingnaaakit ang damdamin ng mgamambabasasapaksangtinatalakay.

Logos o Lohika:

  • Paggamit ng lohika at impormasyonupangmakumbinsi ang mambabasa. Dapatpatunayan ng manunulatna ang kanyang punto ay may batayan at dapatpaniwalaan.

Uri ng Propaganda Devices sa Tekstong Persuweysib:

Name-Calling:

  • Pang-iinsultosaisangprodukto o kalabanupanghinditangkilikin ng mamamayan.

Glittering Generalities:

  • Paggamit ng magagandangsalita o pahayagupangmahikayat ang mambabasa.

Transfer:

  • Paggamit ng mgakilalangpersonalidadupangmailipat ang kanilangkasikatansaisangprodukto o tao.

Testimonial:

  • Direktangpag-iendorso ng isangsikatnataosaprodukto o tao.

Plain Folks:

  • Pagpapakita ng mgakilalangtaobilangordinaryongtaonananghihikayatsaprodukto o serbisyo.

Card Stacking:

  • Paglalahad ng magagandangkatangian ng isangprodukto at hindipagbanggitsamganegatibongepektonito.

Bandwagon:

  • Nanghihikayatnadapatsumali o gamitin ang isangproduktodahil lahat ay kasali.

GROUP 7

Tekstong Deskriptibo:

  • Layuninnitongmaglarawan ng isang bagay, tao, lugar, karanasan, sitwasyon, at iba pa.

  • Gumagamitito ng eksaktongsalita at detalyadonapaglalarawan.

  • Nagpapaunladitosakakayahan ng mag-aaralnamaglarawan ng isangpartikularnakaranasan.

Mga Uri ng Tekstong Deskriptibo:

Deskripsyong Teknikal:

  • Naglalayongmagbigay ng detalyadongpaglalarawangamit ang eksaktongsalita at katangian.

Deskripsyong Karaniwan:

  • Paglalarawansapamamagitan ng pangkalahatangimpormasyon at katangian ng maraming bagay.

Deskripsyong Impresyonistiko:

  • Pagbibigay ng paglalarawanbataysa personal napananaw, opinyon, o saloobin ng manunulat.

Mga Katangian ng Tekstong Deskriptibo:

  • May malinaw at pangunahingimpresyonnanililikhasamgamambabasa.

  • Maaaringmagingobhetibo o subhetibo, at nagbibigay ng pagkakataonsamanunulatnagamitin ang iba’tibangtono at paraansapaglalarawan.

  • Mahalaga ang espesipikongdetalyeupangmaiparamdamsamambabasa ang bagay o paksanainilalarawan.

Layunin at Kahalagahan ng Tekstong Deskriptibo:

  • Naglalayongiparating ang katangian ng isang bagay, tao, hayop, o lugar.

  • Nakatutulongitosa mas malawakna pang-unawa at pagkilalasamga bagay at mgakaibigansapaligid.

  • Mahalagasapag-unawasakapwa at sapagpapalawak ng kaalaman.