မြန်မာ့စာပေမှ သစ္စာ၊ ပညာနှင့် ညောင်ရမ်းခေတ် အိုင်ချင်းကဗျာ
သစ္စာနှင့်ပညာ စကားပြေမှ နိဗ္ဗာန်သို့ သွားရာလမ်း
ပါရာယနဝတ္ထုမှ “သစ္စာနှင့်ပညာ” စကားပြေသည် နိဗ္ဗာန်သို့ သွားရာလမ်းစဉ်ဖြစ်သည့် ကျင့်ဝတ်များကို ညွှန်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် ဘုရားရှင်က အာဠာဝကဘီလူးကို အောင်မြင်တော်မူပြီးနောက် အာဠာဝကဘီလူး၏ မေးခွန်းနှစ်ခုဖြစ်သည့် “မည်သို့သော အရသာသည် အမြိန်ဆုံးဖြစ်သနည်း” နှင့် “မည်သို့သော အသက်မွေးသူသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သနည်း” တို့ကို ဖြေကြားထားသည့် အခန်းမှ ကောက်နုတ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။
သစ္စာတရား၏ အနှစ်သာရနှင့် သာဓကများ
ဘုရားရှင်က လောကရှိ အရသာအားလုံးတွင် သစ္စာအရသာ (အမှန်တရား) သည် အမြိန်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း ဖြေကြားခဲ့သည်။ အမှန်ကိုပြောခြင်း၊ မမှန်သည်ကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်းနှင့် အမြိုက်နိဗ္ဗာန်သည်လည်း သစ္စာဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြထားသည်။ ဤစကားပြေတွင် သစ္စာတရား၏ စွမ်းပကားကို အောက်ပါသာဓကများဖြင့် ဖော်ပြထားသည် –
- ကပ္ပိနမင်းကြီး: တောထွက်သောအခါ သစ္စာစကားဖြင့် မြစ်သုံးတန်၏ ရေပြင်ကို မြေပြင်ကဲ့သို့ မြင်းစီးသွားနိုင်ပုံ။
- ကဏှဒီပါယနရသေ့: သစ္စာစကားဆို၍ မြွေဆိပ်တက်နေသော ဒကာတစ်ဦး၏ သားငယ်ကို ကုသ၍ ပြန်ရှင်စေခဲ့ပုံ။
- ငါးရံ့နက်ဇာတ်: ဘုရားလောင်း ငါးရံ့မင်းက သစ္စာဆိုသောကြောင့် မိုးခေါင်နေချိန်တွင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခဲ့ပုံ။
- သုပါရက သင်္ဘောမှူး: ဝဲဂယက်ထန်သော သမုဒ္ဒရာတွင် ကျရောက်နေသော သင်္ဘောကို သစ္စာဆို၍ အိမ်လှေကားရင်းသို့ ပြန်ရောက်စေခဲ့ပုံ။
- သုဝဏ္ဏသျှံဇာတ်: သစ္စာဆိုသောကြောင့် မျက်စိကွယ်နေသော မိဘတို့ မျက်စိပြန်မြင်ရပုံ။
- သိဝရာဇ်မင်းကြီး: မျက်လုံးနှစ်လုံး ပေးလှူပြီးနောက် သစ္စာဆိုသောကြောင့် မျက်စိအသစ် ပြန်လည်ရရှိလာပုံ။
- ဓမ္မာသောကမင်းလက်ထက်: ပြည့်တန်ဆာမတစ်ဦးက သစ္စာဆိုသဖြင့် ဂင်္ဂါမြစ်ရေသည် အထက်သို့ ပြောင်းပြန်စီးဆင်းပုံ။
ပညာဖြင့် အသက်မွေးခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူး
ပညာနှင့်ပတ်သက်၍ ဘုရားရှင်က ပညာဖြင့် အသက်မွေးသူ၏ အသက်ရှင်ခြင်း သာလျှင် အမြတ်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း ဖြေကြားခဲ့သည်။ ပညာဆိုသည်မှာ အကျိုးအပြစ်ကို ခွဲခြားနိုင်သော ဉာဏ်ဖြစ်သည်။ အပြစ်ရှိသော အလုပ်အကိုင်၊ အကြံအစည်နှင့် ဆေးဝါးမန္တန်အတတ်များကို ရှောင်ကြဉ်ပြီး အပြစ်မရှိအောင် ကျင့်ကြံဆောင်ရွက်မှသာ တရားနှင့်လျော်ညီစွာ အသက်မွေးသည်မည်ကြောင်း၊ ထိုသို့ အသက်မွေးသူကိုသာ ပညာဖြင့် အသက်မွေးသူဟု ခေါ်ဆိုနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
တရားနှင့်မလျော်ညီဘဲ အသက်ရှင်သူနှင့် တရားနှင့်လျော်ညီစွာ ကျင့်လျက် သေဆုံးသူနှစ်ဦးတွင် တရားနှင့်လျော်ညီစွာ ကျင့်လျက် သေဆုံးသူကသာ မြတ်ကြောင်း ကိုလည်း ရှင်းပြထားသည်။ တရားနှင့်မညီဘဲ အသက်ရှင်သူသည် ဒုက္ခမျိုးစုံကို ခံစားရမည်ဖြစ်ပြီး၊ တရားနှင့်ညီစွာ မကျင့်ကြံသူသည် အသက်တိုစေကာမူ ဒုက္ခများကို တာရှည်စွာ ခံစားရမည်ဖြစ်သည်။
စီးပွားရေးနှင့် လူမှုကျင့်ဝတ်များ
စီးပွားရေးလုပ်ဆောင်ရာတွင် မိမိစီးပွားကို သိသကဲ့သို့ သူတစ်ပါးစီးပွားကိုလည်း သိရန်လိုကြောင်း၊ ထိုသို့မသိသူသည် မျက်စိနှစ်ဖက်စလုံး ချွတ်ယွင်းသူနှင့် တူကြောင်း ရှင်းပြထားသည်။ မိမိစီးပွားကိုသာသိ၍ သူတစ်ပါးစီးပွားကို မသိသောသူသည် မျက်စိတစ်ဖက် ချွတ်ယွင်းသူနှင့် တူပါသည်။
လူများသည် လုံ့လဝီရိယရှိခြင်း၊ ငါးပါးသီလမြဲခြင်း၊ ဥပုသ်ဆောက်တည်ခြင်း စသည့် ကုသိုလ်တရားဆယ်ပါး ကို ကျင့်ကြံခြင်းဖြင့် ပညာဖြင့် အသက်မွေးသူဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ရဟန်းများသည် သီလဝိသုဒ္ဓိ၊ စိတ္တဝိသုဒ္ဓိတို့နှင့် ပြည့်စုံကာ ဝိပဿနာဉာဏ်ဆယ်ပါးကို စီးဖြန်းခြင်းဖြင့် ပညာဖြင့် အသက်မွေးသော ရဟန်းဖြစ်နိုင်ပါသည်။
ညောင်ရမ်းခေတ် အိုင်ချင်းကဗျာနှင့် ကျေးလက်ယဉ်ကျေးမှု
ညောင်ရမ်းခေတ် တောင်တွင်းရှင်ငြိမ်းမယ်၏ “ငါ့ကိုလွယ် အမယ်ကြီးနှင့်” အိုင်ချင်းကဗျာသည် မိဘဆွေမျိုးများ သဘောမတူသော ချစ်သူအတွက် ပူဆွေးသောကရောက်နေရသည့် ကျေးတောသူ မိန်းမပျိုလေးတစ်ဦး၏ စိတ်ခံစားမှုကို ဖော်ပြထားသည်။ ဤကဗျာကို ဖတ်ရှုခြင်းဖြင့် ချစ်သူနှင့် တွေ့ဆုံရန် မျှော်လင့်တောင့်တမှု၊ ပူပန်သောကရောက်ရမှုများနှင့် ညောင်ရမ်းခေတ် ကျေးလက်လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့များကို နားလည်ခံစားရပါသည်။
ချစ်သူအတွက် ပူဆွေးသောကရောက်ရပုံ
ကဗျာအစတွင် သူငယ်ချင်းများကို မိမိအဖြစ်အပျက် ပြန်ပြောနေသကဲ့သို့ ရေးဖွဲ့ထားသည်။ မိန်းမပျိုလေးသည် မိခင်နှင့် ဘကြီးတို့ သဘောမတူသူကို ချစ်မိနေပြီး၊ မိဘများက ချစ်သူနှင့် မတွေ့ဆုံစေရန် အိမ်ထောင့်လေးထောင့်တွင် ဆူးများကာရံခြင်း၊ လှေကားခုံ၊ လှေကားဦး၊ လှေကားခြေရင်း၊ အိမ်တိုင်တိုင်း၊ ထရံကြား၊ အိမ်ကြမ်းကြားနှင့် အိမ်ခေါင်မိုးများတွင် ဆွေမျိုးသားချင်းများက ဂဠုန်၊ ဘီလူး၊ နွားရိုင်းနှင့် ဓား၊ အပ်၊ လှံများနှယ် ပြည့်နှက်စွာ စောင့်ကြပ်နေပုံကို ဖော်ပြထားသည်။
ဆွေမျိုးများ၏ စောင့်ကြပ်မှုကြောင့် ချစ်သူနှင့် တွေ့ရန် မည်သို့ လုပ်ရမည်နည်းဟု စိတ်ပူပန်နေရပုံကို “မောင်လဲ ဘယ်ကတက်ပါ့မယ်။ မယ်လဲ ဘယ်က ဆင်းရမယ်” ဟု ရေးဖွဲ့ထားသည်။ ဤအဖွဲ့အနွဲ့က နှစ်ဦးသား တွေ့ဆုံရန် တွေးတောစဉ်းစားကာ ပူပန်နေရသော မိန်းမပျိုလေး၏ စိတ်အခြေအနေကို သိမြင်စေသည်။
စိုးရိမ်စိတ်နှင့် ကြည်နူးဖွယ် အဆုံးသတ်
မောင်က ကြွက် သို့မဟုတ် ကြောင်ကဲ့သို့ အိမ်ခေါင်မိုးကို ဖောက်၍ တက်လာပါက ထုပ်တိုင်များ ပိုးထိုးနေသဖြင့် ကျိုးကျပြီး မိဘများက သူခိုးထင်ကာ ဝိုင်းဖမ်းမည်ကို စိုးရိမ်သည်။ ထိုအခါ အိမ်ပေါ်မှ ခုန်ချထွက်ပြေးလျှင် လမ်းဆုံလမ်းခွသို့ ရောက်နိုင်ပါ့မလားဟု စိုးရိမ်စိတ်ပူပန်နေပုံကို “ကြွက်ကဲ့အယောင်၊ ကြောင်ရဲ့အလား၊ ထုပ်နှင့်လျောက်ကို၊ ထိုးဖောက်သွားက… လမ်းဆုံရောက်ပါလိမ့်မလားရှင်” ဟူ၍ ဖော်ပြထားသည်။
နောက်ဆုံးတွင် မိန်းမပျိုလေးသည် ညီမငယ် ရွှေတလေးကို ချစ်သူရှိရာ သွားကြည့်ခိုင်းသည်။ ညီမဖြစ်သူက ချစ်သူသည် ရွာလယ်ကောင် ခုတင်ကြီးတွင် သူငယ်ချင်းများနှင့် စောင်းတီးနေကြောင်း ပြန်ပြောမှ စိတ်အေးသွားပြီး ငိုအားထက် ရယ်အားသန်သွားပုံကို “ညီမအထွေး၊ ရွှေတလေးကို၊ ပြေး၍ကြည့်ချေ… ရွာလယ်ခေါင်တွင်၊ ခုတင်ကြီးမှာ၊ စောင်းတီးလိုလေး” ဟု ရေးဖွဲ့ထားသည်။
“ငါ့ကိုလွယ် အမယ်ကြီးနှင့် ဘကြီးဖျက်လို” အိုင်ချင်းသည် ညောင်ရမ်းခေတ် လူမှုကြေးမုံတစ်ချပ်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုခေတ်က မိန်းမပျိုတို့၏ အိမ်ထောင်ဖက် ရွေးချယ်မှုတွင် မိဘဆွေမျိုးများက ပါဝင်စွက်ဖက်လေ့ရှိပုံနှင့် တားဆီးပိတ်ပင် ချုပ်ချယ်ကြပုံတို့ကို ထင်ဟပ်စေပါသည်။